การดูแลสุขภาพ

การดูแลสุขภาพทั่วไป: การปฏิบัติตัว

การปฏิบัติตัว
ออกกำลังกายเท่าที่จะทำได้ไม่เหนื่อยเกินไป เนื่องจากมีกระดูกเปราะหักง่าย ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่ผาดโผน ไม่สูบบุหรี่เพราะมีอาการซีดอยู่แล้ว ร่ากายจะขาดอ๊อกซิเจนมากขึ้น ไม่ควรดื่มเหล้าเพราะมีผลเสียต่อตับ ซึ่งมีธาตุเหล็กไปสะสมมีปัญหาอยู่แล้ว

อาหารที่ควรรับประทาน
คนที่เป็นโรคธาลัสซีเมียเม็ดเลือดแดงแตกเร็ว ร่างกายพยายามสร้างเม็ดเลือดแดงใหม่ขึ้นมาทดแทน สร้างมากและสร้างเร็วกว่าคนปกติหลายเท่า ฉะนั้นควรรับประทานอาหารที่มีคุณภาพ มีโปรตีนสูง เช่นเนื้อสัตว์ต่างๆ ไข่ นม และอาหารที่มีวิตามินที่เรียกว่า"โฟเลท" อยู่มากได้แก่ผักสดต่างๆ สารอาหารเหล่านี้จะถูกนำไปสร้างเม็ดเลือดแดงได้ อาหารที่ควรละเว้นคือ อาหารที่มีธาตุเหล็กสูงมากเป็นพิเศษ ได้แก่เลือดสัตว์ต่างๆ เช่น เลือดหมู เลือดเป็ด เลือดไก่ สำหรับเครื่องดื่มประเภท น้ำชา น้ำเต้าหู้ จะช่วยลดการดูดซึมจากาอาหารได้บ้าง

ยา
ไม่ควรซื้อยาบำรุงเลือดกินเอง เพราะอาจจะเป็นยาที่มีธาตเหล็ก ุ ซึ่งใช้สำหรับรักษาคนที่ขาดธาตุเหล็ก ไม่ใช่สำหรับธาลัสซีเมียที่มีธาตุเหล็กเกินอยู่แล้ว ควรรับประทานยาวิตามินโฟเลท จะช่วยเสริมให้มีการสร้างเม็ดเลือดแดงขึ้นบ้าง

แคปซูลสารสกัดขมิ้นชัน
ดร. ชฎา พิศาลพงศ

ขมิ้นชันหรือชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Curcuma longa Linn.
เป็นสมุนไพรที่ปลูกขึ้นทั่วไปในประเทศไทยเหง้าขมิ้นชัน(Turmeric)ใช้ประโยชน์ได้ทั้งเป็นอาหาร เครื่องสำอาง และยารักษาโรค ขมิ้นชันเป็นส่วนผสมสำคัญของผงกระหรี่ที่ใช้ทำแกงกระหรี่ ข้าวหมกไก่ และใช้แต่งสีอาหาร เช่น มัสตาร์ด เนย มาร์การีน ส่วนเครื่องสำอางนิยมใส่ขมิ้นชันลงในสบู่และครีมบำรุงผิวสำหรับการใช้ประโยชน์ด้านยาที่เรารู้จักกันดีคือแคปซูลขมิ้นชันใช้รักษาอาการแน่นจุกเสียด โดยในแคปซูลดังกล่าวจะบรรจุผงขมิ้นชันแห้ง 250 mg ซึ่งมีสารสำคัญได้แก่ น้ำมันหอมระเหยไม่น้อยกว่า 6% และสารที่มีสีเหลืองส้มคือเคอร์คูมินอยด์(Curcuminoids)ไม่น้อยกว่า 5% (หรือ12.5 mg/แคปซูล) ใช้รับประทานครั้งละ 2-4 แคปซูล วันละ 4 เวลา

มีการศึกษาวิจัยในต่างประเทศ พบว่าสารเคอร์คูมินอยด์ ในขมิ้นชันมีฤทธิ์ที่เป็นประโยชน์ต่างๆ มากมาย เช่น ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ฤทธิ์ลดการอักเสบ ฤทธิ์ลดคอเลสเตอรอลในเลือด ฤทธิ์ป้องกันตับจากสารพิษ และฤทธิ์ป้องกันการเกิดมะเร็ง เป็นต้นซึ่งจะต้องรับประทานเคอร์คูมินอยด์ในปริมาณมากเพื่อที่จะได้รับผลดังกล่าวดังนั้นถ้าต้องรับประทานแคปซูลขมิ้นชันที่ไม่ได้สกัดจะต้องรับประทานจำนวนหลายสิบแคปซูลต่อวัน สถาบันวิจัยและพัฒนา องค์การเภสัชกรรมจึงได้พัฒนาวิธีการสกัดเคอร์คูมินอยด์ จากขมิ้นชัน ผลิตเป็นแคปซูลโดยควบคุมให้แต่ละแคปซูลมีสารเคอร์คูมินอยด์ 250 mg ซึ่งจะทำให้ลดจำนวนแคปซูลในการรับประทานผู้ป่วยได้รับเคอร์คูมินอยด์ในปริมาณที่สม่ำเสมอและลดกลิ่นของขมิ้นชันเนื่องจากได้สกัดเอาน้ำมันหอมระเหยออกไปสารสกัดขมิ้นชันขององค์การเภสัชกรรมได้ผ่านการทดสอบว่ามีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และยังได้ผ่านการทดสอบความปลอดภัยในสัตว์ทดลองจากสถาบันวิจัยสมุนไพร กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

สำหรับการทดลองทางคลินิกในผู้ป่วยธาลัสซีเมีย เริ่มจาก ดร.รัชนีกร กัลล์ประวิทธ์ นพ.นพดล ศิริธนารัตนกุล และคณะ จากคณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล ได้ทดลองให้ผู้ป่วยเบต้าธาลัสซีเมีย/ ฮีโมโกลบินอีรับประทานแคปซูลสารสกัดขมิ้นชัน วันละ 2 แคปซูล ติดต่อกัน นาน 3 เดือน พบว่าช่วยลดภาวะที่มีอนุมูลอิสระสูง(oxidative stress) ลงได้2) การทดลองต่อมาโดย นพ.อิศรางค์ นุชประยูร และคณะ จากคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พบว่าเมื่อให้แคปซูลสารสกัดขมิ้นชันวันละ 2 แคปซูลแก่ผู้ป่วยธาลัสซีเมียเด็กชนิดเบต้าธาลัสซีเมีย/ฮีโมโกลบินอี พบว่าผู้ป่วย 5 คนในจำนวนทั้งหมด 8 คน มีอายุของเม็ดเลือดแดงนานขึ้น3) ซึ่งในการทดลองทั้งสองไม่พบอาการข้างเคียงใดๆที่เกิดจากแคปซูลสารสกัดขมิ้นชัน นอกจากนี้ผลการศึกษาในหลอดทดลองของ ดร.สมเดช ศรีชัยรัตนกุล และคณะ จากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ แสดงให้เห็นว่าเคอร์คูมินอยด์สามารถลดระดับของเหล็กรูปที่ไม่ได้จับกับทรานสิเฟอร์ริน(non-transferrin bound iron, NTBI) ในพลาสม่าของผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมียชนิดเบต้าธาลัสซีเมีย และยังเสริมฤทธิ์ของยาขับเหล็กในการลดเหล็กรูป NTBI ได้อีกด้วย4) ขณะนี้ยังมีการศึกษาวิจัยทางคลินิกเรื่องการใช้แคปซูลสารสกัดขมิ้นชันในผู้ป่วยธาลัสซีเมีย ในหลายโรงพยาบาล

องค์การเภสัชกรรมได้ผลิตแคปซูลสารสกัดขมิ้นชันและตั้งชื่อว่า แอนติออกซ์(AntiOx) มีจำหน่ายที่ร้านค้าขององค์การเภสัชกรรมทุกสาขา ทั้งนี้ผู้ป่วยธาลัสซีเมียเมื่อ แสดงบัตรผู้ป่วยหรือบัตร VIP Card สำหรับผู้ป่วยธาลัสซีเมียขององค์การเภสัชกรรม จะสามารถซื้อได้ในราคาพิเศษ ส่วนผู้ป่วยที่อยู่ต่างจังหวัด สามารถติดต่อได้ที่
โทร 02-2038847